Łożysko

Łożyska ślizgowe to elementy pozbawione ruchomych części pośredniczących. Element obrotowy znajduje się tu w panewce o cylindrycznym kształcie ze swobodnym pasowaniem. Swoją nazwę łożysko ślizgowe wzięło od zjawiska ślizgania się czopa wału i tarcia ślizgowego. Właśnie ono zachodzi podczas pracy tych elementów.

Zastosowanie łożysk ślizgowych

• Tytułowe elementy mają kilka zasadniczych zastosowań. Najczęściej montuje się je w niewielkich konstrukcjach z niewielkim obciążeniem/ Służą także w sytuacjach, kiedy potrzebna jest wysoka precyzja montażu oraz w przypadku konieczności zastosowania cichobieżności łożyska. Kiedy jeszcze stosuje się łożyska ślizgowe? Na przykład przy bardzo dużej prędkości obrotowej. Sprawdzają się także w sytuacjach, kiedy wymaga się od łożyska aby wygłuszało drgania wału.

Smarowanie łożysk

• Istotną funkcję w łożyskach ślizgowych pełni tarcie. Dlatego elementy te wymagają zastosowaniu odpowiedniego smaru, który zniweluje tarcie między powierzchniami stycznymi. Smar ponadto spowalnia zużywanie się łożyska oraz ochładza powierzchnie tarcia, co podnosi sprawność elementów pracujących. Kiedy konieczne jest smarowanie łożysk? Przede wszystkim, kiedy wykonane są z metali. Z kolei smarowanie łożysk z tworzyw sztucznych jest niewskazane, ponieważ grozi to odkształceniem ich plastyczności i wykruszeniem powierzchni.

Do łożysk ślizgowych najlepsza są smary plastyczne. Podstawą ich składu są stałe kwasy tłuszczowe woski, mydło, smary stałe (azotek boru, grafit) oraz oleje mineralne o przedłużonych właściwościach zapobiegających zatarciom, zużyciu i zarysowaniu.

Co należy wziąć pod uwagę wybierając smar do łożysk ślizgowych? Przede wszystkim jego zadaniem powinno być obniżenie kosztów eksploatacji urządzeń. Smar powinien też wyciszać pracę i obniżać temperaturę działania mechanizmów. Dobry smar będzie miał też długotrwałe działanie i wydłuży żywotność łożyska. Warto też wiedzieć, że niektóre smary podnoszą odporność na działanie elementów w wodzie.

Łożyska ślizgowe i ich rodzaje

• Istnieje kilka rodzajów łożysk ślizgowych. Są to: hydrostatyczne, hydrodynamiczne, olejowe, suche i powietrzne. W hydrostatycznych i hydrodynamicznych jest cienka ciecz smarna pod ciśnieniem. Podczas wtłaczania rozdziela współpracujące powierzchnie. Ciecz wytwarza się samoistnie na wskutek zjawisk występujących w szczelinie. Aby tarcie płynne było możliwe, konieczna jest zbieżność szczeliny w jej kierunku ruchu, odpowiednia prędkość poślizgu oraz prawidłowa ilość danego poślizgu dla ciągłości procesu.